ประเด็นที่เกี่ยวข้องกับการละหมาดญะมาอะฮฺ

25. ในกรณีที่มะอฺมูมนำตัวเองออกจากการปฏิบัติละหมาดตามอิมาม ให้พิจารณาว่า หากมะอฺมูมแยกตัวเองออกจากการตาม (มุฟาเราะเกาะฮฺ) และมะอฺมูมก็ยังมิได้ตั้งเจตนามุฟาเราะเกาะฮฺและตัดขาดการตาม ก็ถือว่าการละหมาดของมะอฺมูมเป็นโมฆะโดยการอิจญ์มาอฺ

แต่ถ้าหากมะอฺมูมตั้งเจตนาแยกตนออกจากการตามอิมาม (นียะฮฺ มุฟาเราะเกาะฮฺ) แล้วมะอฺมูมก็กระทำการละหมาดของเขาให้สมบูรณ์เพียงลำพังต่อจากสิ่งที่เขาเริ่มทำมาพร้อมกับอิมาม กรณีนี้ตามมัซฮับอัช-ชาฟิอียฺ และมีตัวบทระบุในอัล-ญะดีด ถือว่าการละหมาดของมะอฺมูมผู้นั้นใช้ได้พร้อมด้วยมักรูฮฺ และในกรณีนี้มีคำกล่าวที่สองคือการละหมาดของมะอฺมูมไม่เป็นโมฆะโดยสิ้นเชิง (คือไม่มักรูฮฺ) และมีคำกล่าวที่สามในอัล-เกาะดีม คือการละหมาดนั้นเป็นโมฆะถ้าหากมะอฺมูมไม่มีอุปสรรคอันใด หากไม่เป็นเช่นนั้น (คือมีอุปสรรค) ก็ถือว่าการละหมาดของมะอฺมูมไม่เป็นโมฆะแต่อย่างใด

ส่วนกรณีเมื่อการละหมาดของอิมามเป็นโมฆะ เนื่องด้วยเหตุการมีหะดัษเป็นต้น หรืออิมามลุกขึ้นไปยังรอกอะฮฺที่ห้า แล้วมะอฺมูมก็แยกตนออกจากการตามอิมาม การแยกตน (มุฟาเราะเกาะฮฺ) นี้ไม่ส่งผลอันใดต่อการละหมาดของมะอฺมูมโดยไม่มีข้อขัดแย้ง และถ้าหากบุคคลมีเจตนาละหมาดศุบหิข้างหลังผู้ละหมาดซุฮฺริ และการละหมาดของมะอฺมูมก็ครบสมบูรณ์ (คือ 2 รอกอะฮฺ)

ดังนั้นหากมะอฺมูมประสงค์ มะอฺมูมก็รอ (ผู้ที่ละหมาดซุฮรินั้น) ในการนั่งตะชะฮฺฮุดจนกระทั่งอิมามละหมาดครบ และมะอฺมุมก็ให้สล่ามพร้อมกับอิมามสิ่งนี้ดีที่สุด แต่ถ้ามะอฺมูมประสงค์ มะอฺมูมก็ตั้งเจตนาแยกตนออกจากการตามอิมามผู้นั้นและให้สล่าม การละหมาดของมะอฺมูมในกรณีนี้ถือว่าใช้ได้ตามแนวทางที่ถูกต้องที่สุดของนักวิชาการมัซฮับอัช-ชาฟิอียฺชาวเมืองคุรอสานและชาวเมืองอีรักชี้ขาดเอาไว้เช่นเดียวกับกรณีตรงกันข้าม คือการละหมาดซุฮริข้างหลังคนที่ละหมาดศุบหิ

แต่ถ้าถือตามคำกล่าวที่สองซึ่งนักวิชาการสังกัดมัซฮับอัช-ชาฟิอียฺชาวเมืองคุรอสานเล่าเอาไว้ก็ถือว่าการละหมาดของมะอฺมูมนั้นใช้ไม่ได้ด้วยการแยกตนออกจากการตามอิมาม (มุฟาเราะเกาะฮฺ) เพราะมะอฺมูมเข้าสู่การละหมาดด้วยการมีเจตนามุฟาเราะเกาะฮฺตั้งแต่ต้นและการปฏิบัติตาม (มุตาบะอะฮฺ) อิมามก็เป็นอุปสรรค ฉะนั้นเพื่อหลีกเลี่ยงจากการขัดแย้งของนักปราชญ์ในกรณีนี้ก็สมควรที่มะอฺมูมจะนั่งรออิมามในการตะชะฮฺฮุด และเมื่ออิมามทำครบจำนวนของการละหมาดซุฮฺริหรือละหมาดชนิด 4 รอกอะฮฺ หรือ 3 รอกอะฮฺแล้วก็ให้มะอฺมูมให้สล่ามพร้อมกับอิมาม ซึ่งเป็นการดีที่สุด (อัฟฎ้อล) (อ้างแล้ว 4/144,168)

อนึ่ง ในการแยกตนออกจากการตามอิมาม (มุฟาเราะเกาะฮฺ) นั้นสามารถกระทำได้ตามมัซฮับอัช-ชาฟิอียฺ ทั้งในการละหมาดฟัรฎูและสุนนะฮฺ ส่วนมัซฮับมาลิกียฺและหะนะฟียฺถือว่าการละหมาดของผู้ที่แยกตนออกจากการตามอิมามใช้ไม่ได้ สำหรับอิมามอะหฺมัดนั้นมี 2 รายงานเหมือนกับ 2 คำกล่าวนั้น (อ้างแล้ว 4/144)

วัลลอฮุอะอฺลัม