อัสบาบุนนุซูล | อายะฮฺที่ 125 สูเราะฮฺอัล-บะเกาะเราะฮฺ

 

وَإِذْ جَعَلْنَا الْبَيْتَ مَثَابَةً لِّلنَّاسِ وَأَمْنًا وَاتَّخِذُوا مِن مَّقَامِ إِبْرَاهِيمَ مُصَلًّى ۖ وَعَهِدْنَا إِلَىٰ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ أَن طَهِّرَا بَيْتِيَ لِلطَّائِفِينَ وَالْعَاكِفِينَ وَالرُّكَّعِ السُّجُودِ

ความว่า “และจงรำลึกขณะที่เราได้ทำให้บ้านหลังนั้น (อัล-กะอฺบะฮฺ) เป็นสถานที่หวนกลับสำหรับมวลมนุษย์ (โดยพวกเขาจะมุ่งหน้ากลับมายังสถานที่อันประเสริฐนี้จากทุกสารทิศ) และเป็นความปลอดภัย (จากการละเมิด การรุกราน และความหวาดกลัว) และสูเจ้าทั้งหลายจงยึดเอาจากสถานที่ยืนของอิบรอฮีมเป็นที่ทำละหมาด (คือให้ละหมาดบริเวณที่ประดิษฐานก้อนหินที่นบีอิบรอฮีม (อ.ล.) เคยยืนบนก้อนหินนั้นขณะสร้างอัล-กะอฺบะฮฺ) และเราได้มีบัญชายังอิบรอฮีมและอิสมาอีลว่า เจ้าทั้งสองจงชำระบ้านของข้าให้สะอาด (จากมลทินและรูปเคารพ) แก่บรรดาผู้เดินเวียนรอบ บรรดาผู้ประจำอยู่ ตลอดจนบรรดาผู้ก้มโค้งและก้มกราบ (ในการละหมาดของพวกเขาในเขตปริมณฑลรายล้อมอัล-กะอฺบะฮฺ) 

 

มูลเหตุแห่งการประทาน

อัล-บุคอรียฺและนักรายงานคนอื่นได้รายงานจากท่านอุมัร (ร.ฎ.) ว่า : ฉันเห็นตรงกับพระผู้อภิบาลของฉันใน 3 เรื่อง ฉันกล่าวว่า : โอ้ท่านศาสนทูตแห่งอัลลอฮฺ (ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม) หากว่าพวกเรายึดเอาที่ยืนของนบีอิบรอฮีม (อ.ล.) เป็นที่ทำละหมาด (ก็คงจะดี) ประโยคในอายะฮฺนี้ที่ว่า “และพวกสูเจ้าจงยึดเอาจากสถานที่ยืนของอิบรอฮีมเป็นที่ละหมาด” ก็ประทานลงมา….(อัล-หะดีษ) (อัต-ตัฟสีร อัล-มุนีร 1/302)

 

อิบนุ อบีหาติม และอิบนุ มัรดะวัยฮฺได้บันทึกรายงานจากญาบิร (ร.ฎ.) ว่า : เมื่อครั้งที่ท่านนบี (ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม) ได้เดินเวียนรอบอัล-กะอฺบะฮฺ อุมัร (ร.ฎ.) ได้กล่าวแก่ท่านนบี (ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม) ว่า : นี่คือสถานที่ยืนของอิบรอฮีมบิดาแห่งพวกเรา? ท่านนบี (ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม) กล่าวว่า “ใช่แล้ว!” อุมัร (ร.ฎ.) กล่าวว่า “ไฉนเลยเราจึงไม่ยึดเอาสถานที่นั้นเป็นที่ละหมาดเล่า?” อัลลอฮฺ (ซ.บ.) จึงทรงประทานอายะฮฺนี้ลงมา

 

อิบนุ มัรดะวัยฮฺ บันทึกรายงานจากอัมรฺ อิบนิ มัยมูน จากอุมัร อิบนิ อัล-คอฏฏอบ (ร.ฎ) ว่า : แท้จริงอุมัร (ร.ฎ.) ได้เดินผ่านสถานที่ยืนของนบีอิบรอฮีม (มะกอมอิบรอฮีม) แล้วอุมัรก็กล่าวว่า : โอ้ ท่านศาสนทูตแห่งอัลลอฮฺ พวกเราไม่ได้ยืนอยู่ตรงสถานที่ยืนของผู้เป็นที่รักแห่งองค์อภิบาลของเรา (คือ นบีอิบรอฮีม (อ.ล.) กระนั้นหรือ? ท่านศาสทูตกล่าวว่า : หามิได้! อุมัรกล่าวว่า : เราจะไม่ยึดเอาสถานที่นี้เป็นที่ละหมาดกระนั้นหรือ? ผ่านไปเพียงชั่วครู่ ประโยคในอายะฮฺที่ว่า “และสูเจ้าทั้งหลายจงยึดเอาจากสถานที่ยืนของอิบรอฮีมเป็นที่ทำละหมาดเถิด” ก็ประทานลงมา

 

สิ่งที่ปรากฏชัดในสายรายงานนี้และสายรายงานก่อนหน้าบ่งว่าอายะฮฺนี้ประทานลงมาในช่วงของพิธีหัจญ์อำลา (หัจญะตุลวะดาอฺ) (ลุบาบุนนุกุล หน้า 26)