ฮิกายัต (เรื่องเล่า) มลายู บางกอก : คำนำ

เรื่องราวความเป็นมาของชุมชนมุสลิมในเขตกรุงเทพมหานคร และเขตปริมณฑลในจังหวัดใกล้เคียง มีความเกี่ยวพันกับประวัติศาสตร์ชุมชนและความมีตัวตนและรากเหง้าที่มาของประชาคมมุสลิม ซึ่งบางแห่งมีความเก่าแก่ ย้อนกลับไปถึงช่วงก่อนกรุงรัตนโกสินทร์โน่นเลยทีเดียว แต่ดูเหมือนว่าการสืบค้นในเรื่องนี้ ในเชิงวิชาการอย่างเป็นระบบ เท่าที่รู้ที่ทราบคงยังไม่มี ถึงจะมีอยู่บ้างสำหรับบางชุมชน แต่ก็นับได้ว่ายังเป็นไปในลักษณะมุขปาฐะ คือเล่าสู่กันฟังจากความทรงจำของผู้สูงอายุ ซึ่งมักจะจดจำบรรยากาศและวิถีชีวิตของผู้คนร่วมสมัยในอดีต มากกว่าที่จะรู้ต้นสายปลายเหตุที่แท้จริง เป็นไปในลักษณะเล่าความหลังเสียโดยมาก

 

การจดบันทึก การสืบค้นจากเอกสารอ้างอิง ยังขาดอยู่อีกมาก บางชุมชนที่เก่าแก่มาก ๆ อย่างชุมชนมัสยิดต้นสน คลองบางกอกใหญ่ ฝั่งธนบุรีมีการจดจารเป็นลายลักษณ์อักษรอย่างเป็นระบบ มีความชัดเจนทั้งในด้านประวัติศาสตร์ความเป็นมาของการตั้งชุมชน การสร้างมัสยิด การทำนุบำรุง และการเกี่ยวพันของบรรพชนในอดีต ซึ่งเป็นขุนน้ำขุนนางหรือเป็นข้าหลวงสืบทอดบทบาทมานับแต่ครั้งกรุงเก่า

 

กรณีของชุมชน “บ้านครัว” ก็เป็นอีกตัวอย่างหนึ่งที่มีการวิจัยสืบค้นการมีตัวตนอยู่จริงและบทบาทของชุมชนในเหตุบ้านการเมือง แต่โดยภาพรวมแล้วยังมีชุมชนมุสลิมที่เก่าแก่อีกเป็นอันมากในเขตพระนครและจังหวัดใกล้เคียง ที่อนุชนรุ่นเราขาดความรู้และข้อมูลที่อ้างอิงได้จากแหล่งที่น่าเชื่อถือ อาจเป็นเพราะไม่สนใจเรื่องอดีตของบรรพชนผู้ตั้งรกรากมาแต่ก่อน ๆ หรือด้วยเพราะเหตุผลกลใดก็ตาม ทำให้เราต้องหวนกลับมาทบทวนและคุร่นคิดแล้วว่า ควรหรือที่เราจะปล่อยให้ภูมิความรู้อันเป็นรากเหง้าที่มาของเราสูญหายไปกับการล้มหายตายจากของผู้อาวุโส จนในที่สุดชนในรุ่นเราต้องอยู่ท่ามกลางสังคมอื่นอย่างไร้อดีตและที่มา

 

ถึงเวลาแล้วที่เราจะต้องค้นหาอดีตเพื่อยืนยันถึงศักดิ์ศรีของเรา เพื่อมิให้ถูกปรามาสน์ว่าเราเป็นคนอื่น เรามิใช่คนของแผ่นดินนี้ ขอให้หนังสือเล่มเล็ก ๆ เล่มนี้ เป็นการจุดประกายความสนใจของมุสลิมร่วมสมัยที่จะหันมาสนใจความมีที่มา ความมีตัวตนและสืบสานการมีส่วนร่วมของเหล่าบรรพชนมุสลิมในอดีตที่ฝังรกรากหยั่งลึก และสร้างชุมชนอันเป็นส่วนหนึ่งของสังคมใหญ่ ณ ผืนแผ่นดินนี้

 

วัลลอฮุวะลียุตเตาฟีก

อบุลฟิรน๊าส อาลี อะห์หมัด เสือสมิง อัซซิยามี่ย์

ค่ำคืนที่ 24 แห่งเดือนร่อมาฎอนอันทรงเกียรติ ฮ.ศ. 1426

บ้านป่า สวนหลวง  กรุงเทพฯ