อัสลามุอะลัยกุม
อาจารย์ค่ะ
มีเรื่องข้องใจ อยู่ 2+1 เรื่อง คือ เรื่องซะกาต กับ เรื่องวะกัฟ
เรื่องที่ 1 : ซะกาต
นาย ก เอาซะกาตฟิตเราะฮฺ (ข้าวถุงสำเร็จรูป) ไปจ่ายให้กับโต๊ะ ส ซึ่งเป็นคนจน (ผู้รับซะกาตท่านนี้ มีอายุมากแล้ว)
ซึ่งตัวโต๊ะ ส ไม่ได้อยู่ ณ ที่นั้น
นาย ก จึงยื่นถุงข้าวซะกาตให้ไว้กับนาย ง ซึ่งเป็นญาติของโต๊ะ ส (โต๊ะ ส อยู่บ้านเดียวกับนาย ง)
และกล่าวว่า ซะกาตฟิตเราะฮฺของเขาและน้องชาย เอามาให้โต๊ะ ส
แล้ว นาย ก ก็กำลังเดินจากไป
นาย ง เรียกนาย ก ให้ย้อนกลับมาใหม่ และบอกกับนาย ก ว่า ทำแบบนี้ใช้ไม่ได้
แต่จะใช้ได้ ก็ต่อเมื่อ นาย ก เปิดถุง (เปิดผนึก คือ ฉีกถุงข้าวสารฟิตเราะฮฺนั้น) แล้วเอามือแตะลงไปในในถุงข้าวสารคือสัมผัสกับข้าวสารนั้น พร้อมกล่าวว่า นี่คือซะกาตฟิตเราะฮฺของข้าพเจ้า
1. อยากทราบว่า จำเป็นต้องเปิดผนึกถุง และปฏิบัติ ดังที่นาย ง แนะนำ หรือไม่
หาก นาย ก เนียตมาแล้วว่า ข้าวสารในถุงนี้นะ เป็นซะกาตของเขา โดยไม่ต้องเปิดผนึกถุง ใช้ได้หรือไม่ จำเป็นต้องกล่าวออกมาเป็นคำพูดดังๆ ให้ผู้รับซะกาต หรือ ผู้รับฝาก (เช่น นาย ง) ได้ยินหรือไม่
2. แล้วผู้รับซะกาต (ทุกประเภท ไม่ว่าจะเป็นข้าวสาร เงิน ฯ) จำเป็นต้องรับซะกาตโดยเปล่งวาจาออกมา ว่า ข้าพเจ้ารับซะกาตของนาย....หรือไม่อย่างไร
3. ถ้าผู้บริจาคซะกาต เนียตจ่ายซะกาต โดยไม่ได้แจ้งหรือบอกกล่าว กับผู้รับซะกาต จะใช้ได้ไหม
รบกวนอาจารย์ช่วยแนะนำ ชี้แจง อธิบายเพิ่มเติมด้วยค่ะ
เรื่องที่ 2: วะกัฟ
นาง เอ เป็นผู้ที่ชอบสะสมของใช้ เช่น ถ้วย ชาม หม้อ ถาด ฯ โดยให้เหตุผลว่า เวลาที่ทำบุญ จะได้ไม่ต้องไปยืมสุเหร่า เพราะถ้าไปยืมสุเหร่า ต้องรีบเคลียร์ รีบส่งคืน เหนื่อย!!! แต่ถ้าเป็นของตนเอง ค่อยๆ ทยอยเก็บเข้าตู้ได้
เนื่องจากสภาพการณ์ของสังคมปัจจุบัน แตกต่างไปจากเมื่อก่อน
เมื่อก่อน เวลาบ้านไหนทำบุญ ก็จะมีเพื่อนบ้านไปช่วยกัน ตั้งแต่เริ่มจัดเตรียมทำอาหาร จนกระทั่ง เก็บล้างถ้วยชาม
แต่ปัจจุบัน ลูกหลานมักจะไปทำงานนอกบ้าน ดังนั้น การทำบุญจัดเลี้ยงอาหารจึงจะทำในช่วงเวลาสะดวก คือ ช่วงที่ลูกหลานมีวันหยุดยาวๆ ติดต่อกัน และนานๆ จะทำสักครั้งหนึ่ง เพราะไม่ได้มีวันหยุดยาว หรือว่างพร้อมกันบ่อยมากนัก
ปัญหามีอยู่ว่า ตอนนี้ นาง เอ ก็ยังซื้อสะสมอยู่เรื่อยๆ จนจะเต็มบ้าน ไม่มีที่จะเก็บแล้ว
แต่นานๆ จะนำเอาออกมาใช้ทำบุญสักครั้งหนึ่ง ทำทีไรก็เหนื่อยไปหลายวัน (เหนื่อยคนทำ ซึ่งมีน้อยคน ส่วนใหญ่ใช้ปากกับนิ้วชี้สั่งงาน)
บรรดาลูก ๆ ของนาง เอ ก็ไม่อยากให้นาง เอ ซื้อมาสะสมเพิ่มอีก เพราะเต็มไปหมดแล้ว แต่ไม่ค่อยได้ใช้ประโยชน์มากนัก
อีกทั้ง ๆ ลูก ๆ เห็นว่า การทำบุญ ทำความดี มีหลายวิธี เนื่องจากสภาพการณ์ปัจจุบันไม่เอื้ออำนวย เหมือนเช่นอดีต จึงคิดว่า ถ้าจะทำบุญ เราไม่จำเป็นต้องมาทำแบบนั่งจัดเตรียมทุกอย่างเอง (มีการเชิญละแบมาอ่านดูออด้วย??) เหมือนในอดีต เพราะเวลา และกำลังคน ไม่อำนวย จึงบอกว่า หากจะทำบุญ ก็ให้ไปซื้ออาหาร หรือว่าจ้างแม่ค้ามุสลิมที่รู้จัก ให้เขาทำอาหารให้ แล้วเราก็เอาไปทำบุญกับคนจน เด็กกำพร้า ก็ได้ ไม่จำเป็นต้องเชิญละบงละแบมาดุอออะไรมากมาย จะได้ไม่ต้องมานั่งเก็บล้างถ้วยจานชาม ให้เหนื่อย ก็ได้ผลบุญเหมือนกัน อยู่ที่เนียตของเราต่างหาก ?
ดังนั้น ข้าวของเครื่องใช้ ( ถ้วย ชาม หม้อ ฯ)ดังกล่าว ก็ไม่มีความจำเป็นต้องซื้อเข้าบ้านให้รกพื้นที่ของบ้าน (ใช้พื้นที่ในเก็บ) มากไปกว่านี้อีก
ลูกหลานแนะนำว่าให้ทำบุญ แบบอื่น คือ ไม่จำเป็นต้องจัดเตรียมทำอาหารเอง หรืออาจทำบุญในรูปแบบอื่น ก็ไม่ฟัง
และลูก ๆ บอกกับนาง เอ ว่าไม่อยากให้ซื่อมาสะสมเพิ่มอีก เพราะไม่มีที่จะเก็บแล้ว
บรรดาลูก ๆ เปรยขึ้นมาอีกว่า ถ้าหากว่า นาง เอ ไม่อยู่ (เสียชีวิต) ไปแล้ว
ลูก ๆ จะนำเอาข้าวของเครื่องใช้ดังกล่าวนี้ (ซึ่งไม่มีความจำเป็นต้องใช้แล้ว ดังที่อธิบายเหตุผลไปแล้วข้างต้น) ไปวะกัฟให้แก่มัสยิดในละแวกบ้าน
นาง เอ หันมาตวาด แล้วบอกว่า ถึงแม้ว่า นางจะตายไปก่อน นางก็ไม่ยอมให้นำข้าวของเครื่องใช้ดังกล่าวไปวะกัฟให้มัสยิด นางบอกว่า ถ้าลูกคนใดนำข้าวของเครื่องใช้ดังกล่าวที่นางสะสมไว้ไปวะกัฟ นางจะสาปแช่ง
คำถามคือ อยากทราบว่า ในกรณีเช่นนี้ หากนาง เอ เสียชีวิต ไปแล้ว ทรัพย์สินเหล่านั้น ถือเป็นมรดกของทายาทไปโดยปริยาย แล้วทายาทคือ ลูกของนาง จะนำข้าวของเครื่องใช้ดังกล่าวไปวะกัฟให้มัสยิดตามเจตนาเดิมที่เคยเหนียตไว้ได้หรือไม่
ที่ถามเช่นนี้ เนื่องจาก
๑) นางเคยกล่าวว่า นางจะสาปแช่ง หากนำข้าวของเครื่องใช้ของนางไปวะกัฟ แม้ว่านางจะตายไปก่อนก็ตาม
๒) ข้าวของเครื่องใช้ดังกล่าว เมื่อเป็นมรดกของลูก (ทายาท) แล้ว ผู้เป็นทายาทก็ย่อมมีสิทธิ์ที่จะจัดการอย่างไรกับทรัพย์สินก็ได้ แต่ในกรณี นางบอกว่าจะสาปแช่งไว้ก่อนแล้ว
๓) ถ้าทำให้บิดามารดาไม่พอใจ อัลลอฮฺก็จะทรงไม่พอพระทัย โกรธกริ้วไปด้วย ?? แล้วถ้าเป็นกรณีนี้ล่ะ
ลูก ๆ ของนางควรจะทำฉันใดดีค่ะ
เรื่องที่ 3: ทรัพย์สินและลูกหลาน
ในหลายๆ อายะฮฺของอัลกุรอาน เมื่อกล่าวถึงบททดสอบเกี่ยวกับทรัพย์สินและลูกหลาน มักจะกล่าวถึงทรัพย์สินขึ้นนำหน้าลูกหลานหรือครอบครัว เช่น กุรอาน 8:28, 34:35-37, 57:20, 63:9, 68:14, 71:21, 64:14-15, 26:88 เป็นต้น ในส่วนนี้ เป็นฮิกมะฮฺจากองค์พระผู้อภิบาล หรือมีความหมายอื่นใดแฝงอยู่หรือไม่ ทรัพย์สิน สำคัญกว่าลูกหลาน ครอบครัวหรือเปล่า???
รบกวนอาจารย์ช่วยชี้แจงแถลงไขด้วยค่ะ
ขอมาอัฟที่ถามหลายคำถาม แถมแต่ละคำถามยาวมาก ๆ ด้วย
ขออัลลอฮฺทรงตอบแทนความดีงามแก่อาจารย์และครอบครัวของอาจารย์ ตลอดจนทีมงานผู้เกี่ยวข้องทุกท่าน
วัสลาม