وعليكم السلام ورحمة الله و بركاته
الحمدلله والصلاة والسلام على رسول الله وبعد...؛
ลักษณะของการตักบีรที่ส่งเสริม (มุสตะหับ) ให้กล่าวในวันอีดทั้งสองคือ الله أكبر الله أكبرالله أكبر นี่เป็นสำนวนที่มัชฮู๊รจากบรรดาตัวบทของอิหม่ามอัช-ชาฟิอียในตำราอัล-อุมมฺ อัล-มุคตะศ็อรและอื่นๆ และตามนี้อัศหาบุชชาฟิอียะฮฺชี้ขาดเอาไว้เจ้าของตำราอัต-ตะติมมะฮฺและคนอื่นเล่าเกาลุนเกาะดีมของอิหม่ามอัช-ชาฟิอียฺว่าท่านกล่าวตักบีรสองครั้ง
โดยกล่าวว่า الله أكبر الله أكبر แต่ที่ถูกต้องคือสำนวนแรกคือกล่าวตักบีร 3 ครั้งติดต่อกัน
อิหม่ามอัช-ชาฟิอียฺกล่าวไว้ในอัล-มุคตะศ็อรว่า : “และสิ่งที่เพิ่มจากการซิกรุลลอฮฺถือว่าดี” และท่านกล่าวไว้ในตำราอัล-อุมมฺว่า : ฉันชอบในการเพิ่มไปว่า :
الله أكبركبيرا والحمدلله كثيرا وسبحان الله بكرة وأصيلا ، لاإله إلاالله
ولانعبد إلاإياه ، مخلصين له الدين ولوكره الكافرون
لاإله إلاالله وحده ، صدق وعده ونصرعبده وهزم الأحزاب وحده
لاإله إلا الله والله أكبر
อัศหาบุชชาฟิอียะฮฺอ้างหลักฐานมาสนับสนุนอิหม่ามอัชชาฟิอีย์ในการเพิ่มสำนวนในตำราอัล-อุมมฺ ว่า : ท่านนบี (ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม) เคยกล่าวสำนวนนั้นเอาไว้บนภูเขาอัศเศาะฟาซึ่งเป็นหะดีษที่รายงานโดยมุสลิในตำราเศาะฮีหฺของท่านจากรายงานของท่านญาบิร อิบนิ อับดิลลาฮฺ (ร.ฎ.) ด้วยสำนวนกระชับสิ้นกว่าสำนวนนี้
และอัล-มุตะวัลลียฺและนักวิชาการท่านอื่นได้ถ่ายทอดจากตัวบทเก่าของอิหม่ามอัช-ชาฟิอียฺว่าเมื่อเพิ่มเกินจาก 3 ตักบีรฺก็กล่าวว่า :
الله أكبركبيرا ، والحمدلله كثيرا ، الله أكبرعلى ماهرانا ،
والحمدلله على ماأولاناوأبلانا
เจ้าของตำรา “อัช-ชามิลฺ” กล่าวว่า : และสิ่งที่ผู้คนกล่าวกันนั้นก็ไม่เป็นไรเช่นกัน คือ :
(الله أكبر الله أكبرالله أكبر ، لاإله إلاالله
والله أكبر الله أكبر ولله الحمد)
และสิ่งที่เจ้าของตำรา “อัช-ชามิลฺ” กล่าวนี้นั้นอัล-บันดะนัยญียฺและเจ้าของอัล-บะหฺร์ถ่ายทอดจากตัวบทของอิหม่ามอัช-ชาฟิอียฺในอัล-บุวัยฏียฺ อัล-บันดะนัยญียฺกล่าวว่า : และนี่คือสิ่งซึ่งสมควรจะถูกนำมาปฏิบัติ และผู้คนถือกัน (กิตาบอัล-มัจญมูอฺ ชัรหุลมุฮัซซับ เล่มที่ 5 หน้า 46)
และอิบนุอัล-มุนซิรเล่าจากท่านอุมัรและอิบนุมัสอูด (ร.ฎ.) ว่า :
(الله أكبر الله أكبرالله أكبر ،لاإله إلاالله ، والله أكبر الله أكبرولله الحمد)
และตามนี้อัษ-เษารียฺ, อบู-หะนีฟะฮฺ, มุฮัมมัด, อะหฺมัด และอิสหาก และจากอิบนุอับบาส (ร.ฎ.) :
(الله أكبر الله أكبر الله أكبر كبيرا الله أكبركبيرا ، الله أكبروأجل ،
الله أكبر ولله الحمد)
และจากอิบนุอุมัร (ร.ฎ.) ว่า :
(الله أكبر الله أكبرالله أكبر ، لاإله إلاالله وحده لاشريك له
له الملك وله الحمد وهوعلى كل شئ قدير)
และอัล-หะกัมและอัล-หัมมาด กล่าวว่า : ไม่มีในเรื่องสำนวนตักบีรนี้ซิ่งสิ่งที่ถูกกำหนดแน่นอน (อ้างแล้ว : เล่มที่ 5 หน้า 48)
ชัยคฺมุฮัมมัด อับดุสสลาม คิเฎร อัช-ชุก็อยฺรียฺ (ร.ฮ.) กล่าวว่า : และการเติมเกินกว่าสิ่งที่มีรายงานมาในการตักบีรอีดทั้งสองนั้นเป็นบิดอะฮฺ และสิ่งที่มีรายงานมาอย่างถูกต้องจากท่านสัลมาน (ร.ฎ.) คือกล่าวว่า : พวกท่านจงกล่าวตักบีร
الله أكبر ، الله أكبر ، الله أكبركبيرًا
และมีเพิ่มในรายงานหนึ่งว่า (والله الحمد) และในอีกรายงานหนึ่งว่า :
(لاإله إلا الله وحده لاشريك له)
ดังนั้นที่มีเพิ่มเกินจากดังกล่าวถือว่าไม่มีที่มา (อัส-สุนัน วัล-มุบตะดะอาตฯ หน้า 117) แต่ปรากฏว่าในบทว่าด้วยตำแหน่งต่าง ๆ ซึ่งมีสุนนะฮฺและส่งเสริมให้มีการกล่าวเศาะละหวาตแก่ท่านนบี (ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม) ตำแหน่งที่ 6 ชัยคฺมุฮัมมัด อับดุสสลาม (ร.ฮ.) กล่าวว่า : การเศาะละหวาตแก่ท่านนบี (ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม) ระหว่างการตักบีรของวันอีดโดยให้กล่าวว่า :
سبحان الله والحمدلله ، ولاإله إلاالله ، والله أكبر ،
اللهم صل على محمد وعلى آل محمد ، أللهم اغفرلى وارحمنى ،
อัล-หาฟิซฺ อิบนุกะษีรฺกล่าวถ่ายทอดจากอัล-กอฎียฺ อิสมาอีล ว่า : อิบนุมัสอูด, อบูมูซา, และหุซัยฟะฮฺนั้นมีอยู่วันหนึ่งก่อนหน้าวันอีด อัล-วะลีด อิบนุ อุกบะฮฺ ได้ออกไปหาพวกเขาและกล่าวว่า : จะกล่าวตักบีรอย่างไร? อับดุลลอฮฺ อิบนุมัสอูด (ร.ฎ.) กล่าวว่า : ท่านเริ่มต้นโดยการตักบีรที่การละหมาดเริ่มต้นด้วยการตักบีรนั้น และกล่าวอัล-หัมดุลิลลาฮฺ และกล่าวอัลลอฮุอักบัร และกล่าวเศาะละหวาตแก่ท่านนบี (ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม) .... หลังจากนั้นเขาก็กล่าวว่า : สายรายงานเศาะฮีหฺ (อ้างแล้วหน้า 235)
จากที่กล่าวมาทั้งหมดจะเห็นได้ว่า มีการเพิ่ม (ซิยาดะฮฺ) ในสำนวนการกล่าวตักบีรฺวันอีดปรากฏในหลายสายรายงานและรายงานส่วนใหญ่สืบถึงชนรุ่นเศาะหาบะฮฺและชนรุ่นสะลัฟศอลิหฺ เมื่อการเพิ่มดังกล่าวมีที่มาในรายงานของชนรุ่นสะลัฟศอลิหฺก็ย่อมสามารถนำมากล่าวในการตักบีรวันอีดได้เพียงแต่มีความประเสริฐ (ฟะฎีละฮฺ) แตกต่างกันไป และทั้งหมดเป็นซิกรุลลอฮฺที่เหมาะสมกับวันอีดซึ่งเป็นการรวมซิกรุลลอฮฺที่สำคัญๆ เช่น การตักบีร, ตะฮฺมัด, ตัสบีหฺ, ตะฮฺลีลและการกล่าวเศาะละหวาตเข้าไว้ด้วยกัน
والله أعلم بالصواب