น้ำหมึกของเหล่านักปราชญ์ประเสริฐกว่าโลหิตของเหล่าผู้พลีชีพ
مِدَادُ العُلَمَاءِ أفْضَلُ مِنْ دَمِ الشُّهَدَاءِ
“น้ำหมึกของเหล่านักปราชญ์ประเสริฐกว่าโลหิตของเหล่าผู้พลีชีพ”
อิมาม อัส-สะคอวียฺ (ร.ฮ.) กล่าวไว้ในตำรา “อัล-มะกอศิด” ว่า วจีนี้เป็นคำกล่าวของท่านอัล-หะสัน อัล-บะเศาะรียฺ (ร.ฮ.)
และอิบนุ อับดิลบัรฺร์ รายงานจากอบี อัด-ดัรฺดาอฺ เป็นหะดีษมัรฺฟูอฺ ด้วยสำนวนว่า
يُوْزنُ يومَ القيامةِ مِدادُ العلماءِ ودمُ الشهداءِ
“วันกิยามะฮฺน้ำหมึกของบรรดานักปราชญ์และโลหิตของเหล่าผู้พลีชีพจะถูกชั่ง (น้ำหนัก)”
ในสายรายงานมี อิสมาอีล อิบนุ มุฮัมมัด อิบนิ ซิยาด คือ อิสมาอีล อิบนุ มุสลิม กอฎียฺแห่งนครโมศุล เป็นคนมุสา (กัซซาบ) – ดู อัล-ฟะวาอิด อัล-มัจญ์มูอะฮฺ ฟิล อะหาดีษ อัล-เมาวฺฎูอะฮฺ , อัช-เชากานียฺ หน้า 257 –
อิบนุ อิรอก อัล-กินานียฺ ระบุว่า : อิสมาอีล อิบนุ อบีซิยาด อัส-สุกูนียฺ อัช-ชามียฺ รายงานจากอิบนุ เอาวฺน์ และเษารุน อิบนุ ยะซีด หรือ อิสมาอีล อิบนุ มุสลิม อัส-สุกูนียฺ คือ อิบนุ อบีซิยาด เป็นคนมุสา (กัซซาบ) อุปโลกน์หะดีษ (ตันซีฮุชชะรีอะฮฺ อัล-มัรฺฟูอะฮฺ อะนิล อัค-บารฺ อัช-ชะนีอะฮฺ อัล-เมาวฺฎูอะฮฺ เล่มที่ 1 หน้า 39)
และ อัล-เคาะฏีบ รายงานจากอิบุ อุมัรฺ (ร.ฎ.) ว่า :
وُزِنَ حِبرُ العلماءِ ودمُ الشهداءِ فرجحَ عليهم
“น้ำหมึกของเหล่านักปราชญ์และโลหิตของเหล่าผู้พลีชีพได้ถูกชั่ง (น้ำหนัก) แล้วน้ำหมึกนั้นก็หนักกว่า (โลหิตของ) เหล่าผู้พลีชีพ”
ในสายรายงานนี้มีผู้รายงานที่ถูกกล่าวหาว่าอุปโลกน์อัล-หะดีษและถูกรายงานด้วยสำนวนว่า :
” نُقطةٌ مِن دواةِ عالمٍ أحبُّ إلى الله مِن عَرَقِ مائةِ ثوبِ شهيدٍ “
“หนึ่งเม็ด (หรือหนึ่งจุด) จากอุปกรณ์การเขียนของผู้รู้ย่อมเป็นที่รักยังพระองค์อัลลอฮฺ(ซ.บ.) ยิ่งกว่าหยาดเหงื่อ (ที่เปียกชุม) เสื้อผ้า 100 ชุดของผู้พลีชีพ” ในตำรา อัซ-ซัยล์ ระบุว่า : เป็นหะดีษอุปโลกน์ (เมาฎูอฺ)
(อัล-ฟะวาอิด อัล-มัจญ์มูอะฮฺ , อัช-เชากานียฺ หน้า 257)