คำสั่งเสียของเหล่าสุลต่อนอุษมานียะฮฺ
สุลต่อนอุษมาน อิบนุ อัรฏุฆฺรุ้ล ผู้สถาปนามหาอาณาจักรอุษมานียะฮฺทรงสั่งเสียอูรุคข่าน โอรสของพระองค์ตามคำบันทึกของกามิล ปาชา มหาเสนาบดีในตารีค ซิยาซีย์ เดาลัต อะลียะฮฺ อุษมานียะฮฺว่า :
“โอ้ลูกรักของข้า เจ้าจงรู้เถิดว่า การเผยแผ่ศาสนาอิสลามและการชี้นำผู้คนสู่ศาสนาอิสลาม และการปกป้องเกียรติยศและทรัพย์สินของชาวมุสลิมนั้นคือ ภารกิจที่ต้นคอของเจ้า ซึ่งพระองค์อัลลอฮฺ (ซ.บ.) จะทรงสอบสวนเจ้าถึงภารกิจนั้น”
กอดิร มิซฺร์ อุฆฺลู นักประวัติศาสตร์ชาวตุรกีร่วมสมัย ถ่ายทอดคำสั่งเสียของสุลต่อนอุษมานที่มีต่ออูรุคข่าน โอรสของพระองค์ในหนังสือ : “โศกนาฏกรรมของวงศ์อุษมาน” ว่า :
“โอ้ลูกรักของข้า ตัวพ่อนี้จักต้องกลับสู่พระผู้อภิบาลเป็นแน่แท้ และพ่อก็ภาคภูมิใจว่าเจ้าจักเป็นผู้ผดุงความยุติธรรมในหมู่ประชาราษฎร์ เป็นผู้ต่อสู้ในวิถีทางแห่งเอกองค์อัลลอฮฺเพื่อที่เราจักได้เผยแผ่ศาสนาอิสลามให้ขจรขจายออกไป
โอ้ลูกรักของข้า พ่อขอสั่งเสียให้เจ้าจงยึดมั่นในบรรดาปราชญ์แห่งประชาชาติ เจ้าจงใส่ใจต่อพวกเขาเป็นเนืองนิตย์ และจงให้เกียรติพวกเขามากมาก และเจ้าจงปรึกษาหารือกับพวกเรา เพราะพวกเขาจะไม่ใช้ให้กระทำสิ่งใดนอกจากความดี
โอ้ลูกรักของข้า เจ้าจงพึงระวังให้จงหนักในการที่เจ้าจะกระทำเรื่องใดก็ตามที่พระองค์อัลลอฮฺ (ซ.บ.) ไม่พึงพอพระทัย เมื่อเจ้ามีเรื่องลำบากใจ เจ้าจงสอบถามบรรดาปราชญ์แห่งนิติธรรม เพราะพวกเขาจะชี้แนะเจ้าให้กระทำสิ่งดีงาม
โอ้ลูกรักของข้า เจ้าจงรู้เถิดว่าแนวทางหนึ่งเดียวของเราในโลกนี้คือแนวทางของพระองค์อัลลอฮฺ (ซ.บ.) และเป้าหมายหนึ่งเดียวของเราก็คือการเผยแผ่ศาสนาของพระองค์ และเรามิใช่ผู้แสวงหาลาภยศสรรเสริญและโลกใบนี้”
อับดุลกอดิร ซาดะฮฺ อูฆฺลู นักประวัติศาสตร์ชาวตุรกีร่วมสมัยได้ถ่ายทอดคำสั่งเสียของสุลต่อนอุษมานเอาไว้ในหนังสือของเขาที่ชื่อ : “อัตตารีค อัลอุษมานีย์ อัลมุเซาวฺวัร” ด้วยอีกสำนวนหนึ่งว่า :
คำสั่งเสียอันดับแรกของข้าที่มีต่อบรรดาลูกหลานของข้าและเหล่าผู้มีเกียรติสำหรับข้าทั้งปวง คือ พวกเขาจะต้องไม่ละทิ้งการต่อสู้ (ญิฮาด) ในวิถีทางแห่งการเทิดทูนพระดำรัสของพระองค์อัลลอฮฺ (ซ.บ.) ให้สูงเด่น และการเผยแผ่ศาสนาอิสลามอันทรงเกียรติ ตลอดจนการชูธงแห่งศาสดามุฮำหมัด (ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม) ให้สูงล้ำ และเวลาของพวกเจ้าทั้งหลายจงใช้ไปในการรับใช้ศาสนาอิสลาม และเผยแผ่ถ้อยคำแห่งเอกานุภาพในทิศานุทิศของโลกทั้งปวง ข้าขอกล่าวแก่พวกเจ้าว่า : ตัวข้านี้วิงวอนขอต่อพระองค์อัลลอฮฺ (ซ.บ.) ว่าขอพระองค์ทรงหักห้ามการอนุเคราะห์ของศาสดามุฮำมัด (ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม) ในวันปรโลก จากบุคคลทุกคนในหมู่พวกเจ้าที่ห่างเหินจากแนวทางแห่งอิสลาม อธรรมต่อผู้คนและละทิ้งการญิฮาด”
คำสั่งเสียของสุลต่อนมุฮำหมัด อัลฟาติฮฺ ข่าน แก่บายะซีด โอรสของพระองค์ ตามรายงานของแหล่งอ้างอิงในภาษาตุรกี (เติร์กิชฺ) :
“โอ้ลูกรักของข้า แท้จริงการเผยแผ่ศาสนาอิสลามในโลกคือ หน้าที่ของเหล่ากษัตริย์บนหน้าโลก ดังนั้นเจ้าจงทำการเผยแผ่ศาสนาของพระองค์อัลลอฮฺ (ซ.บ.) อย่างสุดความสามารถ”
โอ้ลูกรักของข้า จงทำให้ถ้อยคำของศาสนาอยู่เหนือทุกคำพูด และเจ้าจงระวังต่อ การที่เจ้าจะหลงลืมเพิกเฉยจากเรื่องหนึ่งเรื่องใดของศาสนา จงทำให้บรรดาผู้ไม่ใส่ใจต่อเรื่องราวของศาสนาห่างไกลจากตัวเจ้า และเจ้าจงพึงระวังต่อการที่เจ้าจะดำเนินเบื้องหลังบรรดาอุตริกรรมที่น่าชัง
โอ้ลูกรักของข้า จงสร้างความใกล้ชิดกับบรรดานักปราชญ์และจงเทิดทูนพวกเขาให้สูงส่ง เพราะพวกเขาคือคลังแห่งความรู้
โอ้ลูกรักของข้า จงระวังต่อการที่ทรัพย์สินและเหล่าทหารอันมากมายทำให้เจ้าเพลิดเพลินไปกับมัน และเจ้าจงระวังต่อการฝ่าฝืนบัญญัติของศาสนาในเรื่องใด ๆ ก็ตาม และจงมุ่งมั่นต่อศาสนา เพราะศาสนาคือความเร้นลับแห่งชัยชนะของเรา”
ธรรมนูญแห่งมหาอาณาจักรอุษมานียะฮฺ ได้กำหนดภารกิจของเหล่าสุลต่อนในราชวงศ์เอาไว้ ดังนี้
1. สุลต่อนต้องอ่อนน้อมต่อหลักนิติธรรมอิสลามโดยดุษฎี
2. สุลต่อนต้องให้เกียรติและเทิดทูนต่อหลักนิติธรรมอิสลามและบรรดานักปราชญ์แห่งอิสลาม
3. สุลต่อนต้องพิทักษ์สถานที่ศักดิ์สิทธิของชาวมุสลิมและจัดระเบียบกิจการฮัจญ์ด้วยความใส่พระทัย
4. สุลต่อนต้องปกป้องดินแดนหัวเมืองของชาวมุสลิมจากการรุกรานของเหล่าอริราชศัตรู