อ่านซูเราะฮ์ต่างๆ ในละหมาดฟัรดุ

[zcache]

สลามถึง อ. อาลี ที่เคารพ.
ผมมีประเด็นสงสัยในกรณีการอ่านซูเราะฮ์ต่างๆ ในละหมาดฟัรดูที่มีการอ่านออกเสียงดังนั้น ผมเคยได้ยินผู้ใหญ่ได้กล่าวไว้ว่า การอ่านดังกล่าว ไม่น้อยกว่า 3 อายะ ซึ่งผมก็ถือปฏิบัตมาอย่างนั้นมาตลอด จนกระทั่ง ช่วงเวลาหนึ่ง ผมต้องทำหน้าที่เป็นอีหม่ามนำละหมาด และได้อ่าน ช่วงซูเราะที่ค่อนข้างยาวพอสมควรในแต่ละอายะ ที่นี้ ด้วยความประหม่า จึงเกิดการสับสน ผมจึงเปลี่ยนเป็นซูเราะฮ อื่น เพื่อให้ได้ 3 อายะ... ซึ่งเมื่อละหมาดเสร็จมีผู้ใหญ่ท่านหนึ่งมาแนะนำว่า กรณีอย่างนั้น ไม่ต้องเอาซูเราะฮ์ใหม่แล้ว ลงรูกัวะได้เลย จึงเกิดความสับสนในความเข้าใจ
จึงอยากถาม อ.ว่า
- ประเด็นอ่านไม่น้อยกว่า 3 อายะนี้ หมายถึงอย่างไร โดยตัวผมจะปฏิบัติ คือ จะอายะสั้น หรือยาว ก็จะต้องอ่านไม่น้อยกว่า 3 อายะ
- กรณีที่ผมแจ้งมานั้น ที่ถูกต้องและดีกว่า ผมควรปฏิบัติอย่างไร

Jazakallah ..

[อาลี เสือสมิง]

وعليكم السلام ورحمة الله وبركاته
الحمدلله والصلاة والسلام على رسول الله وبعد

การอ่านสูเราะฮฺหลังจากการอ่านสูเราะฮฺอัล-ฟาติหะฮฺตามมัซฮับอัช-ชาฟิอียฺ ถือว่าเป็นสุนนะฮฺ ถ้าหากผู้ละหมาดอ่านเฉพาะสูเราะฮฺอัล-ฟาติหะฮฺอย่างเดียวโดยไม่อ่านสูเราะฮฺใดๆ หลังจากนั้นอีกก็ย่อมถือว่าการละหมาดของเขาใช้ได้ ซึ่งตามนี้อิมามมาลิก, อัษ-เษารียฺ , อบูหะนีฟะฮฺ , อะหฺมัด และบรรดานักวิชาการทั้งหมดก็มีทัศนะกล่าวไว้เหมือนกัน

ยกเว้นสิ่งที่อัล-กอฎียฺ  อบู อัฏ-ฏอยยิบ ได้เล่าไว้จากอุษมาน อิบนุ อบี อัล-อ๊าศ ซึ่งเป็นเศาะหาบะฮฺและนักวิชาการกลุ่มหนึ่งว่า จำเป็นต้องอ่านสูเราะฮฺนั้นพร้อมกับสูเราะฮฺอัล-ฟาติหะฮฺน้อยที่สุดคือ   3 อายะฮฺ (กิตาบอัล-มัจญ์มูอฺ ชัรหุล มุฮัซซับ ; อัน-นะวาวียฺ 3/353-354)


การอ่านสูเราะฮฺหลังจากอัล-ฟาติหะฮฺที่มีจำนวนไม่น้อยกว่า 3 อายะฮฺนั้นเป็นการเทียบจากจำนวนอายะฮฺของสูเราะฮฺที่สั้นที่สุดในอัล-กุรอานนั่นคือ สูเราะฮฺอัล-เกาษัร (อินนาอะอฺฏ็อยนา) ซึ่งเท่ากับว่า เราจะเรียกว่า 1 ซูเราะฮฺได้ก็ต่อเมื่ออ่านได้จำนวน 3 อายะฮฺเป็นอย่างน้อย น้อยกว่า 3 อายะฮฺก็ไม่เรียกว่าสูเราะฮฺ ซึ่งกรณีนี้เป็นความเข้าใจที่เกิดจากการเทียบจำนวนอายะฮฺของสูเราะฮฺที่น้อยที่สุดเท่านั้น


เพราะอย่างไรเสียการอ่านครบจำนวน 3 อายะฮฺ (นอกเหนือจากสูเราะฮฺอัล-เกาษัร) จะสั้นหรือยาวในแต่ละอายะฮฺก็ไม่เรียกว่านั้นเป็นสูเราะฮฺที่สมบูรณ์อยู่ดี หากแต่เรียกว่าอ่านเพียงแค่ 3 อายะฮฺซึ่งเป็นเพียงบางส่วนของสูเราะฮฺเท่านั้น และการที่จำเป็นต้องอ่านอย่างน้อย 3 อายะฮฺนั้นก็เป็นเพียงทัศนะของนักวิชาการเพียงกลุ่มหนึ่งเท่านั้น


สรุปก็คือ ไม่จำเป็นต้องอ่านอายะฮฺ 3 อายะฮฺเสมอไปทุกครั้งหลังการอ่านอัล-ฟาติหะฮฺ และการอ่านสูเราะฮฺทั้งหมดจนครบจำนวนอายะฮฺของสูเราะฮฺนั้นๆ ก็ไม่จำเป็นเช่นกันถึงแม้ว่าจะเป็นสิ่งที่ดีที่สุดก็ตาม เพราะมีรายงานระบุว่าบางครั้งท่านนบี (ศ็อลลัลลฮุอะลัยฮิวะซัลลัม) ก็เคยอ่านหลัง อัล-ฟาติหะฮฺในรอกอะฮฺแรกเพียงแค่ 1 อายะฮฺจากสูเราะฮฺอัล-บาเกาะเราะฮฺ อายะฮฺที่ 136 จนจบอายะฮฺ และอ่านในรอกอะฮฺที่ 2 ท่านอ่านอายะฮฺที่ 64 จากสูเราะฮฺ อาลิอิมรอนจนจบอายะฮฺ ซึ่งก็นับได้แค่ 1 อายะฮฺเท่านั้น และเป็นคนละสูเราะฮฺกับรอกอะฮฺแรกอีกด้วย (บันทึกโดยมุสลิม อิบนุ คุซัยมะฮฺ และอัล-หากิม อ้างจากศิฟะตุ้เศาะลาตินนบียฺ ; อัล-อัลบานียฺ หน้า 81)


ดังนั้นการอ่านสิ่งหนึ่งจากอัล-กุรอาน (เช่น 1 อายะฮฺ) ก็ถือว่าหลักของการส่งเสริม (อัศลุล อิสติหฺบาบ) ให้อ่าน                สูเราะฮฺหลังอัล-ฟาติหะฮฺนั้นเกิดขึ้นแล้ว แต่การอ่าน 1 สูเราะฮฺที่สมบูรณ์ (คือจนจบ) เป็นสิ่งที่ดีที่สุด (อัฟฎ้อล) แม้ว่าจะเป็นเพียงสูเราะฮฺสั้นๆ ก็ถือว่าดีกว่าการอ่านจำนวนอายะฮฺจากสูเราะฮฺยาวๆ ที่เท่ากับจำนวนสูเราะฮฺสั้นๆ นั้นก็ตาม


ทั้งนี้เพราะเมื่อไปอ่านบางส่วนของสูเราะฮฺแล้ว ผู้อ่านอาจจะไปหยุด (วักฟ์) ในที่ๆ ไม่ใช่ที่หยุด อันเป็นการขาดตอนของประโยคที่มีใจความเกี่ยวพันกันนั่นเอง (กิตาบ อัล-มัจญ์มูอฺ อ้างแล้ว 3/349)


ส่วนกรณีของการอ่านสูเราะฮฺหลังอัล-ฟาติหะฮฺแล้วเกิดความสับสนจึงเปลี่ยนมาอ่านสูเราะฮฺอื่นนั้นก็เป็นสิ่งที่เราสามารถกระทำได้ หรือจะลงรุ่กัวอฺเลยอย่างที่ผู้ใหญ่บางท่านแนะนำมาก็สามารถกระทำได้เช่นกัน เพราะการอ่านสูเราะฮฺหลังอัล-ฟาติหะฮฺเป็นเพียงสุนนะฮฺ มิใช่วาญิบอย่างที่ให้รายละเอียดข้างต้นมาแล้วนั่นเอง

والله أعلم بالصواب