وعليكم السلام ورحمة الله وبركاته
นักวิชาการ ระบุว่า : การตักลีด (ถือตาม, เอาอย่าง) ในด้านความเชื่อ (อิอฺติก็อดฺ) นั้นหมายถึง การยึดถือด้วยกับคำพูดของบุคคลที่มิใช่ มะอฺซูม (เช่น นบี, ร่อซู้ล) โดยไม่รู้ถึงหลักฐานยืนยันในเรื่องความเชื่อนั้น และผู้ถือตาม (มุก็อลลิดฺ) หมายถึง บุคคลที่เชื่อคำพูดของบุคคลที่มิใช่มะอฺซูมในเรื่องหลักความเชื่อว่าด้วย เอกานุภาพ (เตาฮีด) อันเป็นการเชื่อที่เด็ดขาดโดยที่ผู้ถือตามนั้นไม่รู้ถึงหลักฐาน (มุซักกิเราะฮฺ อัตเตาฮีด วัลฟิร็อก, ฮะซัน อัซซัยยิด มุต๊ะวัลลีย์ เล่มที่ 1/41)
ส่วนกรณีที่ว่าการถือตาม (ตักลีด) ในเรื่องความเชื่อ (อิอฺติก็อดฺ) นั้นพอเพียงหรือไม่? หรือเป็นที่อนุญาตหรือไม่? กรณีนี้นักวิชาการมีความเห็นต่างกันถึง 6 ทัศนะ ที่เป็นที่ยอมรับและถูกต้อง ถือว่าการถือตามในเรื่องความเชื่อโดยมีความเด็ดขาดในสิ่งที่ความเชื่อนั้น ถือว่าเพียงพอ แต่ถือว่าผู้นั้นมีโทษในกรณีที่ละทิ้งการพิจารณาถึงหลักฐานอันเป็นที่มาของ หลักความเชื่อนั้น ทั้งๆที่มีความสามารถ (อ้างแล้ว 1/42-43 โดยสรุป) สิ่งที่กล่าวมาข้างต้นเป็นเรื่องที่เกี่ยวกับการถือตามในเรื่องความเชื่ออัน เป็นหลักมูลฐานของศาสนา ส่วนเรื่องความเชื่อทั่วไปที่เป็นความเชื่อของผู้คนในอดีตนั้น กรณีนี้ต้องพิจารณาในรายละเอียดเป็นเรื่องๆ ไป ซึ่งสามารถแบ่งออกเป็น 2 ส่วนคือ
1. ความเชื่อที่เกิดจากการรวบรวมสถิติ (อิสติกฺรออฺ) หรือประสบการณ์ที่เกิดจากการทดลองและได้ข้อสรุปสำหรับผู้คนในอดีต อาทิเช่น การกินข้าวร้อนผสมกับข้าวเย็นเป็นผลเสียต่อระบบการย่อยอาหาร, การกินลำไยสำหรับคนที่มีอาการไข้จะมีผลเสียต่ออาการไข้ ทำให้เรื้อรัง และอักเสบ เป็นต้น ความเชื่อเช่นนี้ไม่มีผลเสียแต่อย่างใดในกรณีถือตาม
2. ความเชื่อที่เกี่ยวเนื่องกับหลักการของศาสนาทั้งในส่วนของอะกีดะฮฺและซะรีอะ ฮฺ อาทิเช่น การห้ามตัดผมในวันพุธ การห้ามจัดงานสมรสในเดือนมุฮัรรอม เป็นต้น กรณีนี้ต้องพิจารณาว่ามีหลักฐานระบุว่าอย่าง? หรือค้านกับหลักฐานของศาสนาอย่างไร? เช่น ไม่มีหลักฐานระบุห้ามการตัดผมในวันพุธ และไม่มีหลักฐานห้ามจัดงานนิกาฮฺในเดือนมุฮัรรอม ก็ต้องถือว่าเป็นสิ่งที่กระทำได้ เพราะไม่มีข้อห้าม ส่วนผู้ใดมีความเชื่อว่าทำไม่ได้ทั้งๆ ที่ไม่มีหลักฐานที่ถูกต้องระบุห้ามเอาไว้ ก็ย่อมถือว่าเป็นความเชื่อที่คลาดเคลื่อนจากข้อเท็จจริง และจำเป็นที่ผู้นั้นต้องเปลี่ยนความเชื่อนั้นไปยังสิ่งที่ถูกต้อง ความเชื่อที่ขาดหลักฐานสนับสนุนหรือค้านกับหลักการศาสนาเช่นนี้แหล่ะที่ไม่ อนุญาตให้ถือตาม
والله أعلم بالصواب
ตามปู่ย่า ตายาย (อ่าน 3730 ครั้ง)